Jakie spory rozstrzyga Prezes URE i w jaki sposób?
Działając na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne Prezes URE rozstrzyga, na wniosek strony, w sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy:
- umowy o przyłączenie do sieci, w tym dotyczących zwiększenia mocy przyłączeniowej,
- umowy sprzedaży,
- umowy o świadczenie usługi przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii,
- umowy o świadczenie usług transportu gazu ziemnego,
- umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych,
- umowy, o której mowa w art. 4c ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne
- umowy o świadczenie usługi skraplania gazu ziemnego,
- umowy kompleksowej,
a także
- w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii,
- odmowy przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii,
- odmowy przyłączenia mikroinstalacji,
- nieprzyłączenia mikroinstalacji pomimo upływu terminu, o którym mowa w art. 7 ust. 8d7 pkt 2 ww. ustawy,
- nieuzasadnionego ograniczenia pracy lub odłączenia od sieci mikroinstalacji,
- odmowy dokonania zmiany umowy, o której mowa w art. 7 ust. 2a ww. ustawy, w zakresie terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej
Co robić
W przypadku, gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówiło odbiorcy w gospodarstwie domowym zawarcia umowy:
- przyłączenie do sieci
- umowy kompleksowej - w przypadku umowy ze sprzedawcą pełniącym funkcję sprzedawcy z urzędu na terenie działania operatora sieci dystrybucyjnej do której przyłączona jest instalacja odbiorcy,
bądź w sytuacji gdy odbiorca w gospodarstwie domowym przed zawarciem umowy nie może porozumieć się z przedsiębiorstwem energetycznym co do treści umowy:
- o przyłączenie do sieci,
- kompleksowej – w przypadku zawierania umowy ze sprzedawcą pełniącym funkcję sprzedawcy z urzędu na terenie działania operatora sieci dystrybucyjnej do której przyłączona jest instalacja odbiorcy,
a także
- w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii,
odbiorca w gospodarstwie domowym ma prawo zwrócić się do Prezesa URE o rozstrzygniecie powstałego sporu, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne. W tym celu należy przesłać pisemny, udokumentowany, wniosek o rozstrzygnięcie powstałego sporu do właściwego miejscowo oddziału terenowego URE. Dane teleadresowe oddziałów terenowych URE można znaleźć na stronie internetowej URE.
Podczas prowadzonego postępowania administracyjnego, działając na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, Prezes URE może wydać, na wniosek jednej ze stron postanowienie, w którym określi warunki podjęcia bądź kontynuowania dostaw do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu.
Rozstrzygniecie sporu następuje po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w formie decyzji administracyjnej, od której służy każdej ze stron odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (poprzednio Sąd Antymonopolowy) w swoim orzecznictwie dokonał jednoznacznej interpretacji art. 8 ust.1 ustawy - Prawo energetyczne. W ocenie Sądu, Prezes URE jest organem administracji publicznej uprawnionym na podstawie powołanego przepisu, nie tylko do rozstrzygnięcia kwestii, czy na danym przedsiębiorstwie energetycznym ciąży obowiązek zawarcia określonej umowy lecz także, w przypadku braku osiągnięcia porozumienia pomiędzy stronami umowy odnośnie jej warunków, Prezes URE jest zobowiązany do ukształtowania treści konkretnej umowy.
Orzekając o zawarciu umowy Prezes URE ma obowiązek rozstrzygnąć o wszystkich spornych postanowieniach umowy. Prezes URE kształtując treść umowy będzie jednak miał na uwadze równoważenie interesów obu stron, do czego jest zobowiązany na mocy art. 23 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne. Oznacza to, że postanowienia zawartej przed Prezesem URE umowy nie zawsze mogą być zgodne z tymi jakich oczekiwał wnioskodawca.
Prezesa URE obowiązują także te wszystkie ograniczenia odnoszące się do zasady swobody zwierania umów, które przysługują stronom na podstawie art. 353 Kodeksu Cywilnego.
Trzeba jednak zauważyć, że ustawowe upoważnienie Prezesa URE do rozstrzygania sporów dotyczy tylko zagadnień wskazanych w ww. art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne.
Prezes URE nie może natomiast orzekać w sprawach dotyczących umów już zawartych, bowiem nie posiada jurysdykcji w sprawach umów już zawartych a zatem nie ma uprawnień do zmieniania, na wniosek strony, postanowień umowy, gdyż wyłączną kompetencję w tym zakresie posiada sąd powszechny.
Prezes URE nie posiada kompetencji do rozstrzygania sporów związanych z wykonaniem umów, za wyjątkiem sporu w przedmiocie nieuzasadnionego wstrzymania dostaw, gdyż wyłączną kompetencję w tym zakresie posiada sąd powszechny. Odbiorcy w gospodarstwie domowym przysługuje prawo zwrócenia się z wnioskiem do Koordynatora ds. negocjacji działającego przy Prezesie URE w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu z tytułu zawartej umowy. Więcej o Koordynatorze ds. negocjacji na stronie www.koordynator.ure.gov.pl
Prezes URE nie posiada kompetencji do rozstrzygania sporu, w trybie art. 8 ust.1 ustawy - Prawo energetyczne, powstałego na tle:
- nielegalnego poboru energii elektrycznej, paliw gazowych czy ciepła,
- zasadności opłaty żądanej przez przedsiębiorstwo energetyczne z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, paliw gazowych czy ciepła,
- nakazania zmiany postanowień zawartej umowy, nawet wtedy, kiedy odbiorcy narzucone zostały wskutek stosowania praktyki monopolistycznej uciążliwe warunki umowy,
- oceny, czy umowa została rozwiązana zgodnie z prawem,
- wysokości wzajemnych wierzytelności stron umowy o dostarczenie energii elektrycznej,
- wewnętrznych sporów pomiędzy współwłaścicielami wspólnej nieruchomości, co do stanu technicznego wewnętrznych urządzeń, za pośrednictwem których rozprowadzane są nośniki energii w tej nieruchomości,
- stanu technicznego instalacji wewnętrznej doprowadzającej gaz, powstałego między lokatorami oraz między lokatorami a administratorami budynków,
- zmiany umowy pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym a odbiorcą w przedmiocie przesunięcia go z grupy taryfowej C do grupy taryfowej B, gdy uzależnione to jest od uprzedniego ustalenia, czyją własność stanowią urządzenia energetyczne,
- usunięcia z posesji urządzeń elektroenergetycznych,
- pielęgnacji drzewostanu pod liniami energetycznymi,
- indywidualnych rozliczeń z lokatorami kosztów ciepła w spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych.