Nawigacja

Jak przebiega proces zatwierdzania przez Prezesa URE taryf?

Przedsiębiorstwa energetyczne ustalają taryfy dla paliw gazowych lub energii zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy - Prawo energetyczne oraz w wydanych w oparciu o tę ustawę przepisach wykonawczych. W zakresie energii elektrycznej przepisami tymi jest rozporządzenie Ministra Energii z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, zwane dalej „rozporządzeniem taryfowym” . Regulacje te wyznaczają prawne granice prowadzenia przez Prezesa URE postępowania administracyjnego w sprawie zatwierdzania taryf dla paliw gazowych i energii.

Przedsiębiorstwa energetyczne samodzielnie ustalają taryfy i przedstawiają je Prezesowi URE do zatwierdzenia - odpowiednio do zakresu posiadanych koncesji (art. 47 ust 1 w związku z art.45 ustawy - Prawo energetyczne).

Prezes URE zatwierdza taryfę bądź odmawia jej zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności taryfy z zasadami i przepisami, o których mowa w art. 44-46 ustawy - Prawo energetyczne.

Taryfa jest to zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, opracowany przez przedsiębiorstwo energetyczne i wprowadzony jako obowiązujący dla określonych w nim odbiorców w trybie określonym ustawą (art.3 pkt. 17 ustawy).

Taryfy powinny w szczególności zapewniać (art.45 ustawy):

  • pokrycie uzasadnionych kosztów działalności gospodarczej przedsiębiorstw energetycznych w zakresie wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu paliwami gazowymi i energią, wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność,
  • ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat.

W trakcie postępowania administracyjnego prowadzonego w sprawie zatwierdzenia taryfy Prezes URE dokonuje analizy przedłożonego wniosku w celu sprawdzenia, czy opracowana przez przedsiębiorstwo taryfa spełnia wymagania określone w art. 44-45 ustawy - Prawo energetyczne. W szczególności badaniu i ocenie poddawane są koszty planowane przez przedsiębiorstwo na okres obowiązywania taryfy, które stanowią podstawę kalkulacji cen i stawek opłat. W sytuacji, gdy przeprowadzona weryfikacja kosztów wykaże, że przedsiębiorstwo dokonało zawyżenia prognoz, wówczas Prezes URE ma prawo odmówić zatwierdzenia taryfy i z prawa tego w uzasadnionych przypadkach korzysta, kierując się zasadą równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców.

Wykonując ustawowe uprawnienia do weryfikacji kosztów, planowanych przez przedsiębiorstwo, Prezes URE jest ograniczony kategorią kosztów uzasadnionych, które definiowane są jako koszty niezbędne do wykonania zobowiązań powstałych w związku z prowadzoną przez przedsiębiorstwo energetyczne działalnością  w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania i dystrybucji, obrotu paliwami lub energią oraz  przyjmowane przez przedsiębiorstwo energetyczne do kalkulacji cen i stawek opłat ustalanych w taryfie w sposób ekonomicznie uzasadniony, z zachowaniem należytej staranności zmierzającej do ochrony interesów odbiorców (art. 3 pkt 21 ustawy) oraz potrzebą uzasadnionego zwrotu z kapitału zaangażowanego w tę działalność (art. 45 ust 1 pkt 1 ustawy). Oznacza to, że decyzje taryfowe Prezesa URE nie mogą narażać przedsiębiorstwa na prowadzenie działalności ze stratą, przeciwnie - z mocy prawa winny mu zapewniać osiągnięcie uzasadnionej rentowności pod warunkiem utrzymania poziomu przychodów przy zachowaniu reżimu kosztowego na poziomie kosztów uzasadnionych wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność. W praktyce „wyłuskanie” kosztów o charakterze nieuzasadnionym i zwymiarowanie poprawy efektywności gospodarowania wymaga uświadomienia przedsiębiorstwom, że regulacja działalności w obszarze naturalnych monopoli wymaga podjęcia Przez Prezesa URE działań, które zastępują mechanizmy rynkowe w warunkach konkurencji. Koszty uzasadnione stanowiące podstawę kalkulacji cen i stawek opłat nie są kategorią tożsamą z kosztami uzyskania przychodów.

Oprócz zasady pokrywania kosztów uzasadnionych taryfa, aby mogła być zatwierdzona, musi spełniać inne wymagania art. 44 ustawy i przepisów rozporządzenia taryfowego. W art. 44 ustawy sformułowana jest zasada „równoprawnego traktowania odbiorców” i „eliminowania subsydiowania skrośnego”. Rozporządzenie taryfowe określa natomiast szczegółowe zasady kształtowania taryf dla energii elektrycznej, kalkulacji cen i stawek opłat oraz rozliczeń z odbiorcami oraz między przedsiębiorstwami energetycznymi.

Zawarcie w taryfie, wymaganych przepisami prawa, odpowiednich do zakresu prowadzonej działalności cen i stawek opłat za energię elektryczną jest jednym z warunków zatwierdzenia taryfy przedsiębiorstwa. Brak którejkolwiek z wymaganych cen lub stawek opłat jest w tym wypadku czynnikiem dyskwalifikującym taryfę.

W taryfie przedsiębiorstwa energetycznego, z którym odbiorca ma podpisaną umowę sprzedaży energii elektrycznej, są zdefiniowane także poszczególne grupy taryfowe. Grupy taryfowe G (G 11 i G12), odnoszą się do rozliczeń z odbiorcami komunalno-bytowymi, którzy pobierają energię elektryczną na potrzeby gospodarstw domowych oraz pomieszczeń gospodarczych związanych z prowadzeniem tych gospodarstw (np. pomieszczenia piwniczne, garaż, strych).

Zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia taryfowego „Taryfę kształtuje się w taki sposób, aby odbiorca mógł na jej podstawie obliczyć należność odpowiadającą zakresowi usług związanych z zaopatrzeniem w energię elektryczną, określonemu w umowie sprzedaży energii elektrycznej albo w umowie o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, albo w umowie kompleksowej.”

Regułą finalizującą postępowanie taryfowe jest, aby przychody z działalności koncesjonowanej pokrywały wyłącznie uzasadnione koszty wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej oraz uzasadniony zwrot z kapitału zaangażowanego w tę działalność, a efekt postępowania taryfowego jednocześnie chronił odbiorców energii elektrycznej przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat.

Taryfa dla energii elektrycznej podlega zatwierdzeniu przez Prezesa URE w trybie art. 47 ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne. Przy czym, przepis art. 49 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż Prezes URE może zwolnić przedsiębiorstwo energetyczne z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi, że działa ono w warunkach konkurencji.

Taryfy przedsiębiorstw energetycznych są udostępniane odbiorcom w Biurach Obsługi Klientów, są także publikowane na stronach internetowych przedsiębiorstw. Wszystkie taryfy zatwierdzone przez Prezesa URE można znaleźć na stronach internetowych Urzędu.

Data publikacji : 18.02.2011
Data modyfikacji : 13.07.2020

Opcje strony

do góry