Jakie obowiązki i uprawnienia ma odbiorca podczas przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne ?
Podstawy prawne:
Zasady przeprowadzania przez przedsiębiorstwa energetyczne kontroli legalności pobierania paliw lub energii, kontroli układów pomiarowo-rozliczeniowych, dotrzymywania zawartych umów oraz prawidłowości rozliczeń regulują przepisy art. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r.- Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne (Dz. U. z 2000 r., Nr 75, poz. 866).
Przez układ pomiarowy rozumie się gazomierze, liczniki energii elektrycznej lub ciepła albo inne przyrządy pomiarowe lub rozliczeniowo - pomiarowe wraz z układami połączeń między nimi, służące do pomiaru i rozliczeń zużycia paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła (§ 2 ww. rozporządzenia).
Celem przeprowadzanej u odbiorcy kontroli jest:
- sprawdzenie prawidłowości eksploatacji i działania układów pomiarowych oraz rozliczeń zużycia paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, a w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości - wyjaśnienie przyczyn ich powstania;
- ustalenie, czy miało miejsce pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy albo z częściowym lub całkowitym pominięciem układu pomiarowego;
- sprawdzenie dotrzymania warunków zawartej umowy, w szczególności zgodności sposobu wykorzystania paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła z warunkami określonymi w umowie (§ 3 ww. rozporządzenia).
Przedsiębiorstwo energetyczne może przeprowadzić kontrolę:
- z własnej inicjatywy,
- na wniosek odbiorcy. Kontrolę na wniosek odbiorcy przedsiębiorstwo energetyczne przeprowadza w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku (§ 4 ww. rozporządzenia).
Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia kontrola musi być przeprowadzana przez upoważnionych przedstawicieli przedsiębiorstwa energetycznego, w zespole liczącym co najmniej dwie osoby, na podstawie imiennego upoważnienia wydanego przez przedsiębiorstwo energetyczne oraz legitymacji służbowych (§ 5 ww. rozporządzenia), przy czym przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane do prowadzenia ewidencji wydanych upoważnień oraz legitymacji, a także przeprowadzonych kontroli (§ 5 ust. 5 rozporządzenia).
Kontrolujący doręcza kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz okazuje legitymację służbową (art. 6 ust. 2 ww. ustawy). W przypadku nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja służbowa mogą być okazane innemu pracownikowi kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) lub przywołanemu świadkowi. W takim przypadku upoważnienie doręcza się niezwłocznie kontrolowanemu, nie później jednak niż trzeciego dnia od dnia wszczęcia kontroli. (art. 6 ust. 3 ustawy ww. ustawy).
Kontrolę przeprowadza się w dniach i godzinach pracy, obowiązujących u odbiorcy, w sposób nie zakłócający pracy. Kontrola w lokalu mieszkalnym może być przeprowadzona w godzinach od 7 do 20, z wyłączeniem dni wolnych od pracy (§ 7 rozporządzenia).
W ramach kontroli odbiorca jest zobowiązany do:
- zapewnienia dostępu do urządzeń technicznych oraz wglądu do dokumentów i materiałów mających związek z przeprowadzaną kontrolą,
- udzielania kontrolującym wszelkich wyjaśnień (§ 8 pkt 1 rozporządzenia).
Kontrolujący mają prawo :
- wstępu na teren nieruchomości lub do pomieszczeń, gdzie jest przeprowadzana kontrola, o ile przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej;
- przeprowadzać, w ramach kontroli, niezbędne przeglądy urządzeń będących własnością przedsiębiorstwa energetycznego, wykonywać prace związane z ich eksploatacją lub naprawą oraz przeprowadzać ich badania i pomiary;
- zbierać i zabezpieczać dowody dotyczące nielegalnego pobierania paliw lub energii, a także naruszania przez odbiorcę warunków używania układu pomiarowo-rozliczeniowego oraz warunków umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym.
Po przeprowadzonej kontroli odbiorca (lub osoba przez odbiorcę upoważniona) jest informowany przez kontrolujących o ustaleniach wskazujących na ujawnione w trakcie prowadzonej kontroli nieprawidłowości w eksploatacji układów pomiarowych i prowadzonych rozliczeniach (§ 12 rozporządzenia).
Z przeprowadzonej kontroli kontrolujący sporządzają protokół, w którym zamieszczają dokonane w trakcie kontroli ustalenia. Odbiorca otrzymuje jeden egzemplarz protokołu kontroli, drugi egzemplarz zachowują kontrolujący (§ 13 ust. 2 rozporządzenia).
Protokół kontroli zawiera w szczególności:
- nazwę albo imię i nazwisko oraz adres kontrolowanego;
- datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;
- imię, nazwisko i stanowisko służbowe kontrolującego;
- określenie przedmiotu i zakresu kontroli;
- opis stanu faktycznego ustalonego w trakcie kontroli;
- opis załączników
- informację o pouczeniu kontrolowanego o prawie zgłaszania zastrzeżeń do protokołu oraz o prawie odmowy podpisania protokołu.
Odbiorcy lub osobie przez niego upoważnionej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie, przed podpisaniem protokołu kontroli, w terminie 7 dni od otrzymania protokołu, umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w protokole (§ 14 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia). Odbiorca może również odmówić podpisania protokołu kontroli, składając w terminie 7 dni roboczych od jego otrzymania pisemne wyjaśnienie przyczyn tej odmowy (§ 15 ust. 2 ww. rozporządzenia).
W przypadku stwierdzenia w wyniku przeprowadzonej kontroli nieprawidłowości, właściwy organ przedsiębiorstwa energetycznego, w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli, zawiadamia na piśmie odbiorcę lub osobę przez niego upoważnioną o terminie i sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.