2012
Dziesiąte wydanie raportu Prezesa URE
To już dziesięć lat, odkąd wyniki badania działalności koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych prezentowane są w corocznie opracowywanej publikacji Prezesa URE z serii Energetyka cieplna w liczbach. Badanie, prowadzone od 2002 r., jest istotnym narzędziem w ręku regulatora, które umożliwia m.in. identyfikowanie obszarów wymagających poprawy efektywności funkcjonowania tych przedsiębiorstw.
Badanie koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych ma na celu uzyskanie informacji o działalności przedsiębiorstw posiadających koncesje Prezesa URE na działalność w zakresie wytwarzania, przesyłania i dystrybucji oraz obrotu ciepłem, określone w art. 32 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059), ważne w okresie sprawozdawczym. Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w badaniu jest formularz Sprawozdanie z działalności wytwórców, dystrybutorów i przedsiębiorstw obrotu ciepłem, który obejmuje najważniejsze aspekty działalności ciepłowniczej przedsiębiorstw.
Raport Energetyka cieplna w liczbach - 2012 przedstawia wyniki badania działalności koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych w minionym roku. W badaniu tym udział wzięło 463 spośród 466 przedsiębiorstw posiadających koncesje udzielone przez Prezesa URE na działalność związaną z zaopatrzeniem w ciepło (przedsiębiorstw ciepłowniczych), funkcjonujących na regulowanym rynku ciepła w 2012 r. Zmiany w przepisach prawa, a także przekształcenia własnościowe i organizacyjne w ciepłownictwie spowodowały spadek liczby badanych podmiotów o 2,7% w stosunku do roku ubiegłego i o 45,5% od pierwszego badania przeprowadzonego w 2002 r.
Podobnie jak w poprzednim monitorowanym okresie, również w 2012 r. koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze wykazywały dużą różnorodność pod względem form organizacyjno - prawnych i własnościowych oraz stopnia zaangażowania w działalność ciepłowniczą. Ponadto, w badanym czasie odnotowano wśród nich zróżnicowanie odnośnie wielkości produkcji i sprzedaży ciepła pochodzącego zarówno ze źródeł własnych, jak też ciepła kupowanego ze źródeł innych wytwórców ciepła w celu dalszej odsprzedaży.
W tym kontekście należy wspomnieć także o odmiennym i dodatkowo rozdrobnionym potencjale technicznym, określanym przez dwie podstawowe wielkości, tj. zainstalowaną moc cieplną oraz długość sieci ciepłowniczej. W 2012 r. całkowita moc cieplna zainstalowana u koncesjonowanych wytwórców ciepła wynosiła 58 147,9 MW (w 2002 r. - 70 952,8 MW), a moc osiągalna - 57 262,9 MW (w 2002 r. - 67 285,4 MW). Z kolei długość sieci ciepłowniczej, będąca w dyspozycji koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych w 2012 r. wynosiła 19 794 km. Jednakże trzeba zaznaczyć, że wielkość ta obejmowała sieci ciepłownicze łączące źródła ciepła z węzłami cieplnymi oraz sieci niskoparametrowe - zewnętrzne instalacje odbiorcze.
Jak wynika z raportu, jednym z pozytywnych zjawisk obserwowanych w ostatnim czasie jest zahamowanie wzrostu wartości wskaźnika dekapitalizacji majątku trwałego, który w latach 2002-2007 systematycznie rósł od poziomu 54,75% do 60,05%. Natomiast od roku 2008 r. wartość tego wskaźnika zaczęła się obniżać aż do poziomu 52,30% w 2012 r.
Analizując potencjał sektora ciepłowniczego, należy także wskazać, że łączna liczba osób zatrudnionych przez przedsiębiorstwa w przeliczeniu na pełne etaty wyniosła w 2012 r. 36,1 tys., co stanowi 60% etatów z 2002 r.
Jeśli chodzi o produkcję ciepła, w 2012 r. dała ona w wyniku 431,4 tys. TJ łącznie z ciepłem wytworzonym w procesach technologicznych (odzysk ciepła). Ponad 62% ciepła wyprodukowanego w źródłach, tj. 250 tys. TJ zostało wytworzone w kogeneracji z produkcją energii elektrycznej. Jednak tylko 22% wszystkich badanych koncesjonowanych przedsiębiorstw wytwarzało ciepło w kogeneracji.
Podobnie jak w latach ubiegłych, w 2012 r. podstawowym paliwem w źródłach ciepła wykorzystywanym do jego wytwarzania nadal był węgiel kamienny. Mimo, iż udział poszczególnych paliw w wytwarzaniu ciepła był również dosyć zróżnicowany pod względem terytorialnym, w województwach: warmińsko-mazurskim, opolskim i świętokrzyskim ponad 90% ciepła wciąż wytwarzano z węgla kamiennego. Należy podkreślić, że od 2002 r. zwiększa się systematycznie udział ciepła uzyskiwanego w wyniku spalania gazu ziemnego i biomasy - odpowiednio o 3,7 punktu procentowego i 4,0 punkty procentowe.
Jeśli chodzi o sytuację ekonomiczną, w 2012 r. zanotowano blisko 9% (8,8%) wzrost przychodów sektora ciepłowniczego w stosunku do roku ubiegłego, przy takim samym poziomie wzrostu kosztów. Z kolei kondycja finansowa sektora, mierzona wynikiem finansowym brutto, uległa nieznacznemu pogorszeniu w stosunku do roku poprzedniego. W 2012 r. wynik ten ukształtował się na poziomie (-) 274 777,3 tys. zł. Podczas gdy w 2011 r. wartości dodatnie odnotowano w sześciu województwach, rok później wynik na plusie dotyczył już tylko trzech województw: łódzkiego, pomorskiego i śląskiego.
W latach 2002 - 2012 bardzo korzystne zmiany w sektorze ciepłowniczym wykazały natomiastwskaźniki techniczne. W tym okresie istotnie bowiem wzrosłasprawność wytwarzania, przy niemal niezmienionym poziomie sprawności przesyłania. Na podkreślenie zasługuje także fakt, iż w sposób znaczący spadła intensywność emisji, głównie pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu, ale również dwutlenku węgla.
W celu poznania szczegółowych informacji na temat wyników badania działalności koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych oraz pojawiających się trendów w energetyce, zachęcamy do lektury publikacji Prezesa URE Energetyka cieplna w liczbach - 2012.