Urząd Regulacji Energetyki

Promowanie konkurencji na rynku energii jest jednym z głównych zadań Urzędu Regulacji Energetyki. Warunkiem niezbędnym dla funkcjonowania konkurencyjnego rynku jest prawo wyboru sprzedawcy, gwarantujące realizację kontraktu każdemu odbiorcy, który znajdzie innego partnera w handlu energią. Prawo to, w stosunku do wszystkich odbiorców energii, obowiązuje od 1 lipca 2007. Prezes URE działając na rzecz wzmocnienia konkurencji na rynku energii wprowadził istotne ułatwienia i skrócił procedury zmiany sprzedawcy - są one obecnie w Polsce nieporównanie prostsze niż wcześniej (proces zmiany nie powinien przekroczyć 30 dni w przypadku pierwszej zmiany i 14 dni w przypadku kolejnej zmiany sprzedawcy - czyli czterokrotnie krócej niż wcześniej). Co ważne, zmiana sprzedawcy nic nie kosztuje. Do odbiorcy należy zawarcie umowy sprzedaży z nowym sprzedawcą i rozliczenie się ze starym sprzedawcą. Wszystkie pozostałe formalności, łącznie z wypowiedzeniem umowy, może wykonać nowy sprzedawca - jeśli odbiorca do tego go upoważni.

Zmiana sprzedawcy w 2009

W 2009 URE obserwuje pozytywną tendencję wzrostową w liczbie zmian sprzedawcy. Tendencja ta dowodzi funkcjonalności procedury zmiany sprzedawcy, a w przypadku odbiorców przemysłowych także wyraźnemu wzrostowi świadomości uprawnień przysługujących odbiorcom na rynku energii. Jednak wciąż niewielki odsetek odbiorców indywidualnych (w gospodarstwach domowych) dokonał zmiany dostawcy w minionym roku.

W grupie odbiorców przemysłowych (grupy taryfowe A, B, C), którzy zmienili sprzedawcę energii tylko w ostatnim roku nastąpił wzrost o ok. 1800 proc. z 85 do 1599 podmiotów. W roku 2004 - pierwszym roku liberalizacji rynku - sprzedawcę zmieniło - 142 odbiorców, w 2005 - 35, 2006 - 61, do połowy 2007 - 49, w 2008 - 85. Prawdziwa rewolucja nastąpiła dopiero w 2009 r., gdy tylko w styczniu decyzję o zmianie sprzedawcy podjęło 136 odbiorców. W grudniu 2009 liczba podmiotów, z grup taryfowych A, B i C, którzy dotychczas zmienili sprzedawcę przekroczyła półtora tysiąca. Z pewnością istotnie przyczyniły się do tego wzrost cen energii oferowanej tej grupie odbiorców (sięgający nawet 60%) oraz działania informacyjne Prezesa URE adresowane do odbiorców energii, promujące prawo do zmiany sprzedawcy i negocjowanie nowych - korzystniejszych - kontraktów.

Mimo uproszczeń i skrócenia procedur przez Prezesa URE ciągle jeszcze niewielu odbiorców indywidualnych skorzystało z możliwości zmiany sprzedawcy energii - choć i w tej grupie daje się zaobserwować niewielką tendencję wzrostową. Dynamika zmian jest tu jednak zdecydowanie mniejsza. W pierwszym roku, gdy pojawiła się taka możliwość, od lipca do grudnia 2007 r. decyzję o zmianie sprzedawcy podjęło 541 odbiorców, w 2008 r. - kolejnych 364 odbiorców. Na koniec 2009 r. wszystkich odbiorców, kupujących prąd od innego sprzedawcy niż tradycyjnie związany z danym terenem było już 1035, choć to niewiele biorąc pod uwagę liczbę gospodarstw domowych stanowiących zasadniczą część grupy taryfowej G.

Niewielka dynamika zmian sprzedawcy wśród odbiorców indywidualnych z pewnością spowodowana jest ciągle jeszcze zbyt niską świadomością prawa do zmiany sprzedawcy w tej grupie. Wciąż jeszcze wielu konsumentów indywidualnych nie zna swoich praw, czemu nie sprzyja niewielka aktywność sprzedawców energii w dotarciu ze swoją ofertą do odbiorców (to sprzedawcy energii elektrycznej powinni stanowić podstawowe źródło informacji dla odbiorców w ramach działań marketingowych). Stąd decyzja Prezesa URE o przeprowadzeniu kampanii edukacyjno - informacyjnej pod tytułem „I Ty możesz zmienić sprzedawcę prądu” adresowanej do odbiorców indywidualnych w gospodarstwach domowych. Środki finansowe niezbędne do zrealizowania tego projektu edukacyjnego URE pozyskał z Norweskiego Mechanizmu Finansowego, współfinansując z budżetu państwa 15% całkowitej wartości projektu. Celem kampanii jest promocja prawa przysługującego odbiorcom energii w Polsce, polegającego na możliwości bezpłatnego i łatwego dokonania zmiany sprzedawcy energii elektrycznej oraz wiążących się z tym korzyści. W kampanii URE wykorzystane zostaną nowoczesne środki komunikacji społecznej: billboardy (ekspozycja 1000 sztuk plakatów łącznie przez 4 tygodnie), spoty radiowe, idea placent w jednym z seriali TV, artykuły sponsorowane, ulotki, plakaty, warsztaty szkoleniowe dla odbiorców tzw. III wieku. Aktualnie zbliża się do zakończenia procedura przetargowa, w wyniku której wyłoniony zostanie Wykonawca kampanii.

Masz prawo do…

Urząd Regulacji Energetyki od połowy 2007 roku, w ramach pozostających w jego dyspozycji środków finansowych i możliwości organizacyjnych, informuje o prawach konsumenta na rynku energii, w tym o prawie do zmiany sprzedawcy. Dla odbiorców indywidualnych i przemysłowych URE organizuje konferencje, szkolenia, warsztaty, spotkania z ekspertami i z przedstawicielami mediów. Jednym z wielu przedsięwzięć mających pomóc odbiorcom w uzyskaniu rzetelnych informacji o możliwości i procedurze zmiany sprzedawcy jest poradnikowy portal dla odbiorców - Jak zmienić sprzedawcę. URE uruchomiło także Centrum Informacji dla Odbiorców Energii „Jak zmienić sprzedawcę”. Aby umożliwić łatwy i tańszy dostęp do telefonicznych porad na poziomie lokalnym, Centrum działa także w każdym z Oddziałów terenowych Urzędu. W 2009 roku za pośrednictwem Centrum Informacji eksperci URE udzielili około pół tysiąca porad, wskazówek i wyjaśnień dotyczących procedur i uregulowań prawnych.

Przypominamy...

Zgodnie z art. 4j ustawy Prawo energetyczne odbiorcy energii mają prawo jej zakupu od wybranego przez siebie sprzedawcy. Jednocześnie na podstawie tej samej ustawy (art. 9c ust. 3 pkt 9a) operator systemu dystrybucyjnego - stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników systemu - jest odpowiedzialny za umożliwienie realizacji umów sprzedaży zawartych przez odbiorców przyłączonych do jego sieci.

Prawo gwarantuje więc, że każdy odbiorca energii elektrycznej jest uprawniony do zmiany sprzedawcy energii, natomiast operator jest zobowiązany umożliwić dokonanie tej zmiany. Przy czym zmiana sprzedawcy nie powinna powodować pogorszenia warunków świadczenia usługi dystrybucji określonych w umowie o świadczenie tej usługi. Każde nieuzasadnione pogorszenie przez operatora warunków świadczenia tej usługi stanowi barierę realizacji uprawnienia wynikającego z art. 4j ustawy Prawo energetyczne. Zarówno więc litera, jak i duch powszechnie obowiązującego prawa przyznają odbiorcy niekwestionowane prawo wskazania wybranego sprzedawcy energii, a operatorowi obowiązek realizacji umowy zawartej pomiędzy odbiorcą i wybranym sprzedawcą.

Pierwsza zmiana sprzedawcy nie powinna trwać dłużej nić 30 dni, każda następna zmiana - do 14 dni. Zmiana sprzedawcy zawsze jest bezpłatna.