Gmina odbiorcą energii i kreatorem polityki energetycznej - Strefa Odbiorcy po raz kolejny na Podkarpaciu
5 i 6 maja w Rzeszowie i Przemyślu odbyły się kolejne spotkania z cyklu Strefa Odbiorcy, tym razem poświęcone problemom specyficznej grupy odbiorców energii jakimi są gminy. W spotkaniach uczestniczyli burmistrzowie i wójtowie licznych gmin Podkarpacia oraz przedstawiciele lokalnych przedsiębiorstw energetycznych.
Spotkania w Rzeszowie i Przemyślu stanowią kontynuację działań URE wspierających odbiorców energii z regionu Podkarpacia. Wcześniejsze spotkanie odbyło się w Stalowej Woli w związku z uczestnictwem URE w pracach Zespołu do spraw działań mających na celu wsparcie Huty Stalowa Wola S.A. utworzonego przez Prezesa Rady Ministrów Zarządzeniem nr 25 z dnia 23 marca 2009 r. W ramach Zespołu działa Grupa robocza do spraw energetycznych, do której Prezes URE wyznaczył swoich przedstawicieli.
Otwierając konferencję w Rzeszowie dr Mariusz Swora, Prezes URE podkreślił znaczenie tworzenia i realizacji lokalnej polityki energetycznej dla rozwoju społeczności lokalnych, który nie będzie możliwy bez sprawnego i niezawodnego systemu energetycznego. Polityka energetyczna powinna i będzie schodzić z poziomu centralnego na lokalny, czyniąc gminę odpowiedzialną za inicjowanie procesów inwestycyjnych, planowanie i organizację zaopatrzenia w energię elektryczną, a także - co niezwykle istotne - za rozwiązywanie problemów odbiorców dotkniętych ubóstwem energetycznym - stwierdził Prezes Swora.
Prowadząca konferencję dr Małgorzata Nowaczek-Zaręba, Dyrektor Oddziału Terenowego URE w Krakowie zwróciła uwagę dwie istotne role gminy: kreatora lokalnej polityki energetycznej i odbiorcy energii.
Planowanie energetyczne w gminie
Jerzy Piela z krakowskiego oddziału Urzędu przedstawił zgromadzonym burmistrzom i wójtom obowiązki gmin, wynikające z Prawa energetycznego. Przypominając obowiązek podstawowy tj. prowadzenie planowania energetycznego, opisywał kolejne kroki legislacyjne w procesie tworzenia tego planu wraz z praktycznymi wskazówkami, ułatwiającymi jego pomyślne zakończenie. Podał także zakres tematyczny, który powinien uwzględniać prawidłowy plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w gminie, zwracając szczególną uwagę na konieczność przeprowadzenia wariantowej prognozy zapotrzebowania opartej na programie rozwoju gminy oraz dokonania oceny poziomu bezpieczeństwa energetycznego gminy.
Nowe źródła energii: procesy inwestycyjne w gminie
Dyrektor Departamentu Przedsiębiorstw Energetycznych w URE, Zdzisław Muras zachęcał uczestników spotkania do inwestycji energetycznych na terenie gminy, wskazując obszary i możliwości znalezienia źródeł ich finansowania. Prezentował m.in. podstawowe założenia mechanizmu „zbywalnych” świadectw pochodzenia i świadectw pochodzenia z kogeneracji wskazując na korzyści wiążące się z inwestowaniem w źródła dostarczające zarówno samą energię jak i świadectwa pochodzenia OZE/CHP. Świadectwa te, wystawiane przez Prezesa URE, gwarantują pozyskanie dodatkowego dochodu w wysokości 258,89 zł/MW w przypadku OZE, a w przypadku CHP – 128,80 albo 19,32 zł/MW. Na opłacalność inwestowania w źródła odnawialne wpływa także obowiązek zakupu całej produkcji energii w OZE przez sprzedawcę z urzędu po cenach rynkowych (średnia cena energii na rynku konkurencyjnym – 155,44 złMWh), a także zwolnienia z opłat źródeł OZE do 5 MW, w tym z opłat skarbowych za wydanie koncesji i za wydanie świadectwa pochodzenia, rocznej opłaty koncesyjnej oraz opłaty wiążącej się z wpisaniem do Rejestru Świadectw Pochodzenia.
Dla ułatwienia inwestorom działań prowadzących do pozyskania koncesji Urząd Regulacji Energetyki przygotował pakiety informacyjne, szczegółowo prezentujące zasady i warunki pozyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i w kogeneracji. Pakiety dostępne są na stronie internetowej Urzędu.
Ponadto w najbliższym czasie URE dostarczy także nowe narzędzie przydatne w planowaniu procesów inwestycyjnych - interaktywną Mapę Źródeł Odnawialnych. Mapa pozwoli na szybkie uzyskanie danych o rodzaju i mocy źródeł funkcjonujących na danym terenie, umożliwiając rozpoznanie obszarów na których jest miejsce dla inwestycji. Narzędzie zostanie zamieszczone na www.ure.gov.pl już w czerwcu.
Przetarg nieograniczony i zmiana sprzedawcy – szansą na pozyskanie tańszej energii i oszczędności w budżecie gminy
Aktualny stan liberalizacji rynku energii i wiążące się z nią możliwości poprawy sytuacji takich odbiorców energii, jakimi są gminy, zaprezentowała Zofia Janiszewska, z-ca Dyrektora Departamentu Promowania Konkurencji URE. Prezentując zasadę TPA, uświadomiła uczestniczącym w spotkaniu odbiorcom energii możliwość zmiany sprzedawcy, zgodnie z interesem gminy,rozumianej jako wspólnota mieszkańców. Choć oferty rynkowe przedsiębiorstw energetycznych nie są jeszcze bardzo liczne ani łatwo dostępne, to jednak możliwe jest dokonanie wyboru, zgodnego z potrzebami i interesem gminy.
W związku z otwarciem rynku URE rekomenduje gminom, jako podmiotom zobowiązanym do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych, zawarcie umowy przesyłu lub dystrybucji energii w trybie "z wolnej ręki" i na czas nieograniczony oraz wyłonienie sprzedawcy energii w trybie przetargu nieograniczonego. Po wybraniu sprzedawcy należy dokonać zmiany sprzedawcy - pełny opis procedury znajduje się na stronie URE: 6 kroków do zmiany sprzedawcy. Od lipca 2008 roku procedura jest wyraźnie skrócona i łatwiejsza, a kroki od 2 do 5 mogą być wykonane przez nowego sprzedawcę, co uczyni procedurę jeszcze mniej angażującą.
Od początku roku zauważalnie wzrasta liczba zmian sprzedawców, choć ciągle pozostaje na niezadowalająco niskm poziomie. Wzrost ten jest skutkiem nadwyżki podaży energii na rynku oraz aktywnego udziału odbiorców przemysłowych w poszukiwaniu tańszej energii. Warto się uaktywnić i poszukiwać ofert korzystniejszych cenowo, renegocjować obecnie zawarte umowy. Regulacja nigdy nie będzie równie skuteczna jak rynek - a do tego, żeby rynek się rozwijał niezbędny jest aktywny udział odbiorców poszukujących korzystnych dla siebie ofert - podkreślił Prezes Swora.
Dla ułatwienia procesu zakupu energii w formie przetargu nieograniczonego Urząd przygotował pakiet dokumentów przetargowych, które mogą stanowić modelowe rozwiązanie do stosowania dla gmin. Opracowując pakiet, URE korzystało z doświadczeń Częstochowy, stosującej tę metodę skutecznie i z ekonomicznie wymiernymi korzyściami. W najbliższym czasie odbędą się konsultacje pakietu z Urzędem Zamówień Publicznych, a po ich zakończeniu projekt specyfikacji wraz z załącznikami zamieszczony zostanie na stronie internetowej urzędu.
Przetargi na energię z korzyścią dla mieszkańców gmin - przykład z Częstochowy
Bożena Herbuś, Inżynier Miejski z Urzędu Miasta Częstochowy podzieliła się doświadczeniami miasta, które świadomie realizuje politykę zrównoważonego rozwoju gospodarki energetycznej. Częstochowa przeprowadziła inwentaryzację techniczną m.in. godzin pracy i komfortu energetycznego w instytucjach pożytku publicznego (szkoły, przychodnie itp.). Po uzyskaniu tych danych miasto zwróciło się do przedsiębiorstw energetycznych z propozycją renegocjowania umów, na co przedsiębiorstwa odpowiedziały pozytywnie. Współpraca, leży w interesie zarówno samorządów jak i przedsiębiorstw - przynosi ona korzyści obu stronom - podkreślała Bożena Herbuś.
Częstochowa śledzi on line profile zużycia wielu budynków użyteczności publicznej, co wyraźnie pomaga w racjonalnym i efektywniejszym użytkowaniu energii. Koszty zakupu energii spadły o 10% już w pierwszym przetargu. Kupujący musi być świadomy swoich praw i umiejętnie z nich korzystać. Takie korzystanie z wolnego rynku sprawia, że kupujący jest partnersko traktowany przez sprzedawców i odnosi wyraźne, wymierne korzyści - przekonywała kolegów z Podkarpacia Bożena Herbuś.
Samorządy dysponują siłą rynkową, która wynika z ich wiarygodności jako klienta. Warto wzmocnić tę siłę świadomością prawa i mechanizmów rynkowych, a przyniesie to korzyści mieszkańcom gmin, co wyraźnie udowodniono w Częstochowie - stwierdził Prezes URE podsumowując to wystąpienie.
Współpraca przedsiębiorstw energetycznych z gminami i instytucjami dbającymi o interes odbiorców
Rzecznik Odbiorców Paliw i Energii URE Jacek Bełkowski, przedstawił dotychczasowe doświadczenia z pracy Strefy Odbiorców, które są wykorzystywane przez Urząd w działaniach zmierzających do rozwiązania problemów, z jakimi konsumenci stykają się na rynku energii.
Wśród wątków regularnie pojawiających w dyskusjach w ramach Strefy znajduje się problem odbiorców wrażliwych tj takich, którzy z powodu trudności ekonomicznych nie są wstanie regulować należności za energię. Prezes URE od roku podejmuje inicjatywy mające na celu systemowe zapewnienie ochrony tej grupy odbiorców, proponując objęcie ich systemem opieki socjalnej. URE przygotowało projekty rozwiązań, które oczekują obecnie na uregulowanie ustawowe.
Rzecznik Odbiorców wskazywał na dobre praktyki we współpracy gmin z ośrodkami pomocy społecznej oraz z przedsiębiorstwami energetycznymi jak np. instalacja liczników przedpłatowych stymulujących odbiorców do energooszczędności czy informowanie o konieczności odłączenia dostaw energii w związku z niepłaceniem rachunków zanim do odłączenia dojdzie, co eliminuje społeczne i ekonomiczne skutki pozbawiania dostaw energii.
Podsumowując spotkania w Rzeszowie i Przemyślu Mariusz Swora powiedział: Cieszę się, że mogliśmy przekazać wiedzę, którą gromadzimy w URE. Gwarantujemy, że będziemy walczyć o prawa odbiorców i propagować znajomość tych praw. Jesteśmy w URE gotowi do współpracy z gminami, a ponieważ współpraca ta leży w interesie odbiorców energii, mam nadzieję, że będzie intensywna - dodał.
