O roli efektywnej regulacji w przezwyciężaniu trudności na drodze do konkurencji
Podczas praskiej konferencji współorganizowanej przez Międzynarodową Agencję Energii dyskutowano m.in. na temat tzw. trzeciego pakietu energetycznego UE oraz postępów osiągniętych na skutek współpracy w ramach europejskich inicjatyw regionalnych w zakresie gazu i energii. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli branży energetycznej z Europy Środkowo- Wschodniej na czele z Andrisem Piebalgsem, europejskim komisarzem ds. energetyki i Lordem Johnem Moggiem, prezesem Ofgemu - brytyjskiego regulatora. John Mogg pełni także funkcję prezesa Europejskiej Rady Regulatorów Energetyki i przewodniczącego Stowarzyszenia Europejskich Regulatorów Energii i Gazu. URE reprezentowane było przez prezesa dr Mariusza Sworę i wiceprezesa Marka Woszczyka.
W sesji pod nazwą „W kierunku w pełni funkcjonalnych konkurencyjnych rynków” swoją ocenę sytuacji przedstawił Prezes URE. dr Mariusz Swora zwrócił uwagę na podstawowe czynniki gwarantujące sukces procesu liberalizacji rynku energii elektrycznej. Niezależny regulator, płynność i przejrzystość obrotu na rynku hurtowym energii elektrycznej, niezależność operatorów sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz dbałość o prawa odbiorców to klucz do liberalizacji rynku - stwierdził Prezes URE. Szkoda, że w ramach uzgodnień europejskiego pakietu liberalizacyjnego dotyczących niezależności operatorów sieci przesyłowych osłabiono przepisy zakładające wyłącznie wydzielenie właścicielskie sieci - ocenił Prezes Swora. Moim zdaniem z punktu widzenia rozwoju konkurencji takie wydzielenie powinno, tam gdzie to możliwe, objąć również sieci dystrybucyjne - ocenił dr Mariusz Swora. Prezes URE odniósł się również do konieczności stworzenia silnego regionalnego rynku energii elektrycznej i gazu. W zakresie bezpieczeństwa energetycznego państwa Europy Środkowej i Wschodniej wiele łączy. Integracja sieci przesyłowych, budowanie wspólnych platform obrotu to działania konieczne dla poprawy bezpieczeństwa dostaw energii i rozwoju konkurencji w państwach naszego regionu - stwierdził Prezes URE. Dr Mariusz Swora przedstawił też aktualne uzgodnienia mające na celu wzmocnienie praw odbiorców w pakiecie energetycznym UE. Trzeba sobie zdawać sprawę, że prawa kosztują, ale ich gwarancje są potrzebne, by liberalizacja rynku energii zyskała społeczną akceptację - ocenił Prezes URE. Dobrze, że w pakiecie energetycznym zostały wzmocnione propozycje dotyczące ochrony ubogich odbiorców oraz walki z ubóstwem energetycznym. Mam nadzieję, że nowe rozwiązania przetną raz na zawsze dyskusje dotyczące tego, kto takiej pomocy ma udzielać. Zawsze stałem na stanowisku, że ma to być rola państwa i w tym duchu idą propozycje pakietu energetycznego - dodał. Odnosząc się do pozycji regulatora dr Swora stwierdził, że pozycja ustrojowa regulatorów energetyki powinna zostać wzmocniona. Regulator energetyki musi być niezależny w pierwszym rzędzie od polityków. Dziś często jest tak, że regulatorzy bronią konkurencji a politycy - konkurentów - stwierdził Prezes URE.
Międzynarodowa Agencja Energii (International Energy Agency - IEA) jest organizacją doradczą w kwestiach energetyki. Doradza rządom 28 krajów członkowskich w ich wysiłkach na rzecz zapewnienia stabilnego, efektywnego kosztowo i przyjaznego dla środowiska rozwoju sektora energetycznego. Działalność Międzynarodowej Agencji Energii stanowi obecnie główne źródło danych statystycznych o energetyce na świecie - IEA regularnie przygotowuje i publikuje raporty na temat polityki energetycznej swoich członków i pozostałych wybranych krajów. W raportach tych wielokrotnie powtarzana jest teza o koniecznym zmniejszeniu uzależnienia gospodarki światowej od ropy naftowej, poprzez dywersyfikację zużywanych paliw i źródeł ich pochodzenia. Zdaniem IEA niezbędne jest oszczędzanie i efektywne użytkowanie energii, a także rozwój alternatywnych jej źródeł. W tym celu IEA, w ramach długofalowej polityki ochrony środowiska, podejmuje badania nad nowymi rodzajami energii i technologiami jej wykorzystania. Podejmowane przez nią badania statystyczne cen energii mają nie tylko informować o ich poziomie, ale również ułatwiać prawidłowe funkcjonowanie rynków energii.
Spotkanie miało miejsce w Pradze w dniach 30 i 31 marca.