Urząd Regulacji Energetyki

W dniach 22 - 23 maja 2008 r. w siedzibie hiszpańskiego regulatora - Comision Nacional de Energia - odbyło się XIV Europejskie Forum Regulacyjne (zwane Forum Madryckim). Cykliczne spotkania organizowane od 1999 r. w stolicy Hiszpanii gromadzą przedstawicieli Komisji Europejskiej, państw członkowskich, organów regulacji, europejskich stowarzyszeń przedsiębiorców reprezentujących sprzedawców i odbiorców gazu ziemnego oraz operatorów

Forum jest platformą wymiany poglądów na temat aktualnych problemów związanych z sektorem gazownictwa. Poruszane zagadnienia pozwalają poznać kierunek rozwoju sektora w Europie oraz kształt obejmujących go regulacji. 

Tematyka majowego spotkania obejmowała:

• monitoring przestrzegania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1775/2005/WE z dnia 28 września 2005 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego,
• zwolnienia z obowiązku świadczenia usług dostępu stron trzecich do sieci w przypadku nowej infrastruktury na podstawie art. 22 dyrektywy 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego,
• wytyczne dobrych praktyk dla operatorów systemów LNG,
• propozycję legislacyjną Komisji Europejskiej zmiany przepisów dotyczących gazownictwa,   
• inicjatywy regionalne.

Wymiana poglądów i stanowisk uczestników madryckiego spotkania pozwoliła na dokonanie następującego podsumowania poszczególnych bloków tematycznych Forum:

Blok 1. Raport dotyczący monitoringu przestrzegania rozporządzenia 1775/2005 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego

Uczestnicy Forum z jednej strony wyrazili zadowolenie z osiągniętego postępu we wdrażaniu rozporządzenia, z drugiej - obawy o obszar niezgodności. Wskazywano, że by skutecznie monitorować przestrzeganie rozporządzenia, badania i raport powinny obejmować wszystkie przedsiębiorstwa prowadzące działalność przesyłową, a nie jak dotychczas tylko niewielu operatorów.

Przychylnie odniesiono się do planów zniesienia zasady „mniej niż 3”, która dopuszcza możliwość ograniczania przez operatorów publikacji informacji o zdolnościach przesyłowych w przypadku, gdy dla danego punktu usługa przesyłania jest świadczona dla mniej niż trzech podmiotów.

Wskazano, że monitoring zgodności działalności operatorów z rozporządzeniem 1775/2005 powinien być kontynuowany, jako że wciąż występują obszary braku wdrożenia zapisów tego rozporządzenia.

Komisja ogłosiła, że kolejne Forum będzie obejmowało temat monitoringu przestrzegania rozporządzenia 1775/2005 w zakresie art. 3 i art. 7 ( tj. taryf za dostęp do sieci przesyłowej oraz zasad bilansowania i opłat za niezbilansowanie).

Blok 2. Zwolnienia z obowiązku świadczenia usług TPA (ang. Third Party Access) w przypadku nowej infrastruktury na podstawie art. 22 dyrektywy 2003/55.

Uczestnicy Forum wyrazili potrzebę uzgodnienia stanowisk między Komisją Europejską i regulatorami odnośnie podejścia do zwolnień z obowiązku świadczenia usług związanych z dostępem stron trzecich do infrastruktury gazowej.

Wyrażono pogląd, że inwestorom należy zapewnić jednolity reżim regulacyjny w całym okresie zwrotu z kapitału oraz, że do wymiarowania noworealizowanych inwestycji należy uwzględnić również inne niż popyt, dodatkowe czynniki, takie jak bezpieczeństwo dostaw i potrzebę rozwoju konkurencji.

Blok 3. Wytyczne dobrych praktyk dla operatorów systemów LNG. 

Uczestnicy Forum wyrazili poparcie dla planów nałożenia dodatkowych obowiązków na operatorów systemów magazynowania i systemów LNG.  Ich zdaniem dodatkowe obowiązki publikacyjne oraz zadania w zakresie udostępniania całkowitych dostępnych zdolności magazynowych i regazyfikacyjnych przyczynią się do rozwoju rynku.

Blok 4 – Propozycja legislacyjna – Aktualizacja i postęp instytucjonalny

Uczestnicy Forum zostali zapoznani ze stanem wdrożenia trzeciego pakietu legislacyjnego, stanowiącego zbiór aktów prawnych mających na celu urynkowienie sektorów elektroenergetyki i gazownictwa. Wskazano, że alternatywna propozycja Komisji Europejskiej, dotycząca rozdziału właścicielskiego działalności operatora systemu przesyłowego od innych rodzajów działalności – tzw. third option, zezwalające na pozostawienie sieci przesyłowych i spółki operatorskiej w strukturze przedsiębiorstwa pionowo zintegrowanego, po spełnieniu szeregu dodatkowych warunków, mających na celu pogłębienie podziału prawnego i funkcjonalnego – pozwoliła na wyjście z impasu, co przybliża szybkie przyjęcie trzeciego pakietu

Blok 5 – Inicjatywy regionalne – raport z postępów i rozwiązania najlepszych praktyk

W ostatnim bloku tematycznym wskazano, że priorytety trzech rynków regionalnych są takie same i dotyczą połączeń między poszczególnymi państwami członkowskimi, przejrzystości działania operatorów oraz współdziałania systemów. Różnice odnoszą się do rozwiązań uwarunkowanych przez przesłanki rynkowe w poszczególnych regionach.

Zaznaczono, że efekty pracy w znacznym stopniu zależą od włączenia się czynników politycznych mających wpływ na kształt legislacji. Podkreślono, że wdrażanie priorytetów będzie efektywniejsze, jeśli wszyscy uczestnicy inicjatywy z danego państwa w czytelny sposób wyrażą akceptację dla planowanego kierunku prac, przy czym szczególnie istotna jest rola czynnika rządowego. Zaznaczono, że porozumienia zawierane między operatorami w ramach poszczególnych rynków regionalnych są użytecznym narzędziem budowy konkurencyjnego wspólnotowego rynku.

Przedstawiciele poszczególnych stowarzyszeń wskazywali przykłady do naśladowania i wyrażali dezaprobatę wobec istnienia tak wielu barier, utrudniających handel między poszczególnymi państwami Unii.

Uczestnicy Forum wyrazili przekonanie, że dalsza integracja rynku gazu, która ma przynieść korzyść europejskim konsumentom, możliwa jest w warunkach postępującej liberalizacji. Integracja europejska odbywać się musi jednak stopniowo, poprzez integrację regionalną i współpracę regionów.