Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sprawie kary pieniężnej dla Rafinerii Trzebinia SA - w związku z ujawnieniem naruszenia warunków udzielonej koncesji
w sprawie kary pieniężnej dla Rafinerii Trzebinia SA
− w związku z ujawnieniem naruszenia warunków udzielonej koncesji
W dniu 8 września 2006 r., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego wszczętego dnia 24 marca 2006 r., Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ustalił, że Rafineria Trzebinia SA naruszyła warunki udzielonej jej koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych, w związku z wytwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu paliw ciekłych, których parametry nie były zgodne z parametrami określonymi w obowiązujących przepisach tj. w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. z 2005 r. Nr 216, poz. 1825). Jak wynika z dokonanych ustaleń Rafineria Trzebinia SA wprowadzała do obrotu paliwa ciekłe zawierające 20% biokomponentów, zamiast, dopuszczalnych obowiązującymi przepisami, paliw o zawartości do 5% biokomponentów.
Zgodnie z art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne wysokość kary mogła zostać ustalona w wysokości do 15% przychodu Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej. W związku z ustalonym naruszeniem została Przedsiębiorcy wymierzona kara pieniężna w wysokości 0,18% przychodów z działalności koncesjonowanej polegającej na wytwarzaniu paliw ciekłych uzyskanych w poprzednim roku podatkowym tj. w kwocie 1 000 000 zł.
W trakcie postępowania, na podstawie zgromadzonych materiałów tj. przedstawionych przez Przedsiębiorcę kopii sprawozdań z badań, kopii umów sprzedaży zawartych z odbiorcami paliw ciekłych, oraz dokumentacji fotograficznej, ustalono bezspornie, że Rafineria Trzebinia SA naruszyła warunki udzielonej jej koncesji. Ustalono także, że powoływanie się Rafinerii Trzebinia SA na bezpośrednią stosowalność Dyrektywy 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych jest nieuzasadnione, ponieważ w Dyrektywie brak jest wskazania normy PN-EN 14214, a sama Dyrektywa wskazuje, że pełne jej wykorzystanie będzie możliwe dopiero po dokonaniu odpowiedniej jej transpozycji do krajowego porządku prawnego.
Przy wymierzaniu tej kary istotne do rozważenia były dwa podstawowe aspekty tj. ochrony obywateli i ochrony środowiska naturalnego oraz przestrzegania ustanowionego porządku prawnego. Odniesione odpowiednio do ustawowych przesłanek wymierzania kar pieniężnych tj. stopnia szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz dotychczasowego zachowania Przedsiębiorcy oraz jego możliwości finansowych. Należało te aspekty oceniać w kontekście celu, jaki przez tę karę należało osiągnąć. Wymierzana kara musi osiągnięcie tych podstawowych celów gwarantować i pozostawać w stosunku do nich w odpowiedniej proporcji.
Wymierzając karę pieniężną Rafinerii Trzebinia SA Prezes URE uwzględnił w szczególności wysoką szkodliwość społeczną tego czynu wynikającą z braku informacji o „szkodliwych” dla silników właściwościach wprowadzanego do obrotu paliwa oraz fakt, że przepisy nie dopuszczają do obrotu paliwa o zawartości 20% biokomponentów. Racjonalny konsument kieruje się przy wyborze towaru ceną, mając nadzieję, że pozostałe kwestie, takie jak jakość paliwa, czy też jego wpływ na układy paliwowe i uszczelnienia są uregulowane, a zatem zabezpieczone przez Państwo. Potwierdzeniem tej tezy jest projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych, w którym wskazano, że używanie biopaliw może spowodować pogarszanie się dynamiki pojazdu i zakłócić stabilną pracę układu oczyszczania spalin. Istotne jest również to, że cytowany projekt rozporządzenia jasno określa, iż paliwo ciekłe zawierające 20% estrów będzie mogło być stosowane „w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także maszynach nieporuszających się po drogach, wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym przystosowane do spalania tego biopaliwa ciekłego”. Stopień zawinienia Przedsiębiorcy jest również duży, gdyż każdy przedsiębiorca wykonujący profesjonalną działalność gospodarczą, a w szczególności przedsiębiorca posiadający koncesję zobowiązany jest do dołożenia należytej staranności w zakresie jej prowadzenia, w tym w szczególności przestrzegania obowiązujących norm prawnych.
Prezes URE określając wysokość kary wziął jednak pod uwagę kwestię znacznego zainteresowania rynku tym produktem, który powinien być ekonomicznie atrakcyjniejszy w stosunku do tradycyjnych paliw ciekłych oraz fakt ograniczenia zużycia paliw kopalnych, a zatem jego wpływ na ochronę środowiska. Niewątpliwie wprowadzenie na rynek biopaliw ciekłych powinno spowodować obniżkę kosztów paliw i jest to działanie pożądane z punktu widzenia konsumentów, jednak nie może to być działanie sprzeczne z obowiązującym porząd-kiem prawnym.
Pod uwagę została wzięta także sytuacja finansowa Przedsiębiorcy, a zatem wielkość przychodów uzyskanych przez Przedsiębiorcę z całej działalności polegającej na wytwarzaniu paliw ciekłych oraz z tytułu sprzedaży paliwa ciekłego, które zawierało powyżej 5% biokomponentów, oraz to, że część wytworzonego paliwa ciekłego nie była wprowadzana do obrotu na terytorium Polski.
Konkludując należy stwierdzić, że wymierzona kara pieniężna stanowiąca 0,18% przychodów z działalności koncesjonowanej spowoduje, co prawda spadek wskaźnika rentowności (zyskowności), jednakże jej wysokość nie pogorszy sytuacji finansowej i nie wpłynie negatywnie na płynność finansową Przedsiębiorcy. Tym samym jej wysokość pozostaje we właściwej proporcji do uzyskanego przychodu, jednocześnie jest odpowiednia do zawinienia i stopnia szkodliwości popełnionego czynu oraz powinna zadziałać wychowawczo na ukarany podmiot.
Decyzja ta jest nieprawomocna, stronie przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie − sądu ochrony konkurencji i konsumentów.
Urzędu Regulacji Energetyki
/-/
dr Leszek Juchniewicz
Data publikacji : 14.09.2006