W kierunku liberalizacji rynku gazu
24 lipca Prezes URE zatwierdził Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, (IRiESP) dotyczącą krajowego systemu przesyłowego będącego własnością Operatora Systemu Przesyłowego GAZ-SYSTEM SA. Instrukcja uwzględnia zapisy zawarte w III Pakiecie Energetycznym oraz zasady funkcjonowania systemu wypracowane przez europejskich operatorów sieci przesyłowych. Decyzja regulatora to kolejny krok w kierunku liberalizacji polskiego rynku gazu.
Gaz na giełdzie
Instrukcja w istotny sposób zmieni sposób organizacji polskiego rynku gazu. Dokument zatwierdzony przez regulatora umożliwia współpracę operatora z giełdą towarową, dając podstawy do funkcjonowania giełdy gazu, ułatwia nowym podmiotom wejście na rynek gazu i upraszcza zasady korzystania z systemu przesyłowego.
Instrukcja wprowadza wirtualny punkt obrotu gazem co oznacza możliwość handlu gazem w oderwaniu od fizycznej lokalizacji w sieci oraz poprzez transakcje zawieraną na giełdzie pozwala na kształtowanie cen na zasadach rynkowych.
Zapisy Instrukcji mają na celu także:
- wprowadzenie modelu entry-exit, tj. rozerwanie fizycznych punktów wejścia i wyjścia poprzez umożliwienie zlecania transportu gazu od fizycznych punktów wejścia do punktu wirtualnego i od punktu wirtualnego do fizycznych punktów wyjścia,
- wprowadzenie rynku usług bilansujących,
- zmianę zasad współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych i operatorem systemu magazynowania.
Instrukcja określa szczegółowe warunki korzystania z sieci przez użytkowników systemu oraz warunki i sposób prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju tych sieci, tak jak to wynika z art. 9g ust. 3 ustawy Prawo Energetyczne (dalej: Ustawa), tj. w szczególności dotyczące: przyłączania do sieci dystrybucyjnej, wymagań technicznych dla urządzeń, instalacji i sieci wraz z niezbędną infrastrukturą pomocniczą, kryteriów bezpieczeństwa funkcjonowania systemu gazowego, współpracy pomiędzy operatorami systemów gazowych, przekazywania informacji oraz parametrów jakościowych paliw gazowych i standardów jakościowych obsługi użytkowników systemu.
Jedna umowa
Dokument wprowadza nowe, uproszczone zasady funkcjonowania rynku gazu w Polsce, w tym zmianę formy kontraktowania usług przesyłowych. Każdy podmiot korzystający z usług przesyłowych będzie zawierał z GAZ-SYSTEM S.A. tylko jedną umowę, która będzie miała charakter ramowy i będzie stanowiła podstawę do występowania do operatora z wnioskami o możliwość korzystania z wybranych przez klientów punktów wejścia lub wyjścia.
|
Doba gazowa
Instrukcja, zgodnie z art. 9g ust. 6 Ustawy, posiada wyodrębnioną część dotyczącą bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi. Treść Instrukcji zgodna jest z przepisami prawa krajowego regulującymi funkcjonowanie Operatora oraz uwzględnia przepisy wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (zwanego dalej „rozporządzeniem 715”).
Instrukcja wprowadza dobę gazową - podstawowy okres bilansowania, ograniczając ilość limitów niezbilansowania tylko do jednego dobowego limitu. Nowa instrukcja zakłada funkcjonowanie rynku usług bilansujących, zapewniającego narzędzia do bilansowania systemu.
***
Prezes URE ocenił, iż treść Instrukcji pozwala na przyśpieszenie realizacji celów polityki energetycznej państwa, w szczególności opisanych w działaniu 5.6 z „Programu działań wykonawczych na lata 2009 2012” stanowiącego załącznik do „Polityki energetycznej Polski do 2030 r.” Działanie to przewiduje m.in. wdrożenie:
- zasad efektywnego dostępu do infrastruktury gazowej,
- koncepcji wirtualnego punktu sprzedaży gazu,
- modelu pozwalającego na rozdzielenie przepływów fizycznych od handlowych,
- rynkowych zasad bilansowania,
- modelu rynku pozwalającego na efektywną zmianę sprzedawcy.
Przed przedłożeniem IRiESP do zatwierdzenia, spółka GAZ-SYSTEM poddała projekt Instrukcji konsultacjom społecznym z uczestnikami rynku gazu.
Termin wejścia w życie postanowień Instrukcji został ustalony na dzień 1 grudnia 2012 r. zgodnie z wnioskiem Operatora. Jednocześnie, zgodnie z wnioskiem Operatora, termin wejścia w życie punktu 23 - „ Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe” Instrukcji - został określony na dzień ogłoszenia w Biuletynie Prezesa Urzędu Energetyki, co nastąpiło dziś w dniu 24 lipca 2012 r. (Biuletyn Branżowy Urzędu Regulacji Energetyki Paliwa gazowe nr 53 (519)). Wcześniejsze wejście w życie tego punktu jest uzasadnione koniecznością przygotowania nowych umów przesyłowych i przyłączeniowych oraz zmianą umów istniejących, tak aby umożliwić efektywne funkcjonowanie nowego modelu rynku gazu od dnia 1 grudnia 2012 r.